فرهنگ امروزی کره جنوبی

من قبلا فکر میکردم که سریالا و موزیکای کره‌ای فقط تو ایرانه که خیلی محبوبن اما بعد دیدم که نه در دنیای غرب هم اینا خیلی محبوبن و جا باز کردن و نمونه آخرشم این سریال اسکویید گیم بود که دیگه ترکوند و همه دنیا اینو دیدن و اینا. جوری که الان تو خیلی از برنامه‌ها و مهمونیا و مراسما لباس اسکویید گیم و نقاب اسکویید گیم از مهمترین پوشش‌ها و تم‌های اون مراسم‌ها و جشن‌هاست. بعد فهمیدم که این نیست قصه فقط.

در چین هم اینها (اینها یعنی فرهنگ امروزی کره جنوبی) خیلی محبوبن چینیا هم سریال و موزیک و فیلم و ایناشون تا حد خیلی زیادی از فرهنگ امروزی کره جنوبی میاد.

این موضوع برای من خیلی جالب بود بنابراین این مطلب میخواد توضیح بده که چطور شده که همچین شده؟! و چرا؟ محصولات کره‌ای یا بطور کلی‌تر فرهنگ امروزی کره جنوبی چی داره که چینیا هم اینقدر دوسشون دارن؟!

با این نوشته از بلاگ بالماسکه همراه باشید تا با جزییات بیشتر به موضوع “فرهنگ امروزی کره جنوبی” بپردازیم.

دومین قدرت اقتصادی دنیا چین

اول اجازه بدین کمی در مورد چین صحبت کنیم. چین دومین قدرت اقتصادی دنیاست کمم نیستن آدمایی که میگن آینده ناگزیر جهان اینه که چین بشه قدرت اول اقتصادی دنیا از خیلی نظرای دیگه هم بشه قدرت اول دنیا عادت ما هم اینه که آمریکا قدرت اول اقتصاد دنیا باشه و همزمان تو خیلی چیزای دیگه هم مسلط باشه مثلا چی؟ مثلا فیلم مثلا سریال کلا صنعت سرگرمی نه فقط توی آمریکا خود آمریکاییا چیزایی که میبینن و مصرف میکنن محصولاتش آمریکایی باشه بلکه بقیه دنیا هم هالیوود ببینن موزیک آمریکایی گوش بدن ولی حالا که چین داره میشه قدرت اول اقتصادی تکلیف چی میشه؟ این چیزا هم چینی میشه؟

موسیقی پاپ کره ای مخاطبش رو جزیی انتخاب کرده میگه ما دنبال جذب نوجووناییم نهایتا اینایی که میرن کالج اینا دیگه بیان بیرون بخوان برن دانشگاه موزیک ما شانسی نداره که از تو هدفون اینا رد بشه ما همین چند سال و وقت داریم یعنی چی یعنی دیگه ما با یه میلیارد نفر که صحبت نمیکنیم هیچی ما یک گروه کوچیکی رو پیدا کردیم با اونا صحبت میکنیم سعی میکنیم برای اونا خیلی خیلی جذاب باشیم همینو میتونیم توی گروه های جمعیتی و اجتماعی دیگه هم ببینیم مثلا کیا؟ مثلا زن‌ها.

در کره جنوبی محصولات فرهنگی برای زن‌ها خیلی زیاد درست میشه مخصوصا برای زن‌های جوون در حالی که در چین اصلا زن‌ها غایبن انگار اگرم باشن یک تصویر نرم و ملایم و خیلی بانوانه‌ای از زن دارن چرا؟ چون آموزه‌های کنفوسیوس (مشهورترین فیلسوف، نظریه‌پرداز سیاسی، معلم و فیلسوف چینی که در چین باستان زندگی می‌کرد) وقتی که این موج محصولات کره‌ای آمد 38 درصد از نیروی کار شهری در چین زن‌ها بودن اینا دیگه سلیقشون ذائقشون خواستشون تاثیر زیادی داره رو اینکه یک کالای فرهنگی محبوب بشه یا نشه از اون طرف تولید کننده فرهنگی چینی چیزی ندارن به این زن جوون شهر نشین فعال عرضه کنن کره ای ها ولی داشتن و دارن. چین چرا نداره؟ چون همش دنبال این بودن فرهنگ و آداب و رسوم چینی رو بچپونن در تولیدات فرهنگی. در کره ولی چی؟ بازار و فروش.

معلومم هست خب بازار به کدوم بهتر نشون میده اونی که بهش بیشتر توجه میکنه. محصول کره‌ای رو که نگاه میکنی واقعا داد نمیزنه که من کره ایم میگن اصلا Culturally Odorlessه (یعنی اصلا المان و آداب فرهنگ کره ای توش نداره) قبلا هم که ژاپن مسلط بود همینطوری بود یه دلیل موفقیتشون به خاطر همین نگاهه یعنی چی یعنی مثلا یک کاراکتر معروف ژاپنی هلو‌کیتی (Hello Kitty) رو نگاه کنین، هلو کیتی چیش ژاپنیه؟ چیش داد میزنه که مثلا من طرحم ایده ای که دارم ژاپنیه؟ هیچی واقعا همونقدری میتونه ژاپنی باشه که میتونه آمریکایی باشه.

موسیقی کره ای هم که مثلا امروز اینقدر محبوب شده در جهان و اینها، توش ردی و نشانی از فرهنگ کره ای نیست نه ملودی کره ای توش هست نه ساز کره ای توش هست این اعضای گروه BTS که الان خیلی در جهان معروفن و اینا همینطوری کنار هم چیده شدن اینا همشون حتی کره ای نیستن یکیشون چینیه یکیشون آمریکایی-چینیه یکیشون تایوانیه یعنی اینا چشمشون اصلا به مصرف کننده های خارج از مرز، چشمشون به ذائقه های خیلی متفاوت بوده و از اول اینطوری تولید کردن البته این واقعا یه طرف ماجراست مسئله نگاه ایدئولوژیک دولت چین و سانسور که یه دیوار مهمیه اونجا این هم هست اونجا تو چین میگن که بله وقتی مثلا یک اثر هنری تولید میشه باید یک ردی از ایده های کمونیستی (Communisme) توش پیدا بشه حداقل خلافشو نباید توش ببینی.

فرهنگ چین سنتی تره خیلیم پرو پا قرص چسبیده به سنته همون کنفوسیوسه که میگیم وجه اشتراک دو تا کشوره آموزه‌هاش در هر دو کشور هست خیلی تاکید داره روی نظام خانواده خیلی تاکید داره در نقش زن در خانه نه مثلا در جامعه طبیعیم هست مال کی (چه زمانی) دیگه بزرگوار!

ولی الان شرایط جامعه که مثلا همچین چیزیو نمیپذیره و نمیپسنده اما محصولات فرهنگی چینی همچنان باید رو اون خطه حرکت کنن.

تو فرهنگ امروزی کره جنوبی دیگه اینارو گذاشتن کنار عبور کردن یخورده روی ایده‌های بازتر کنفوسیوس مانور میدن. اینا نکته‌های مهمیه کمک میکنه که محصولات کره ای برای امروز جذاب تر و پذیرفتنی تر باشه و البته یه نکته دیگه باز هست که ماجرا ماجرای فقط فروش محصول فرهنگی نیست به جز این و به جز محبوبیت این سوپر استارها و فروششون و اینا شرکت های بزرگ کره ای هم آمدن پشت اینا مثل ال جی (LG) و سامسونگ (Samsung) اینام کمپین های بزرگ تبلیغاتی اووردن به کمک همینا یه سهم قابل توجهی از بازار تلفن همراه و لوازم الکترونیکی چین افتاد دست شرکت‌های کره جنوبی.

سهم بازار سامسونگ در چین رو نگاه کنین از 1998 تا 2001 تقریبا 5 برابر شد. همینطور سهم بازار تلویزیون‌های کره ای رو میتونین در چین نگاه کنین تلفن های همراه موبایل‌های کره ای رو میتونین نگاه کنین. این آمارها بسیار بزرگه و خیلیا این رشد اقتصاد کره جنوبی رو رشد صادرات محصولات کره ای رو یک نتیجه ای از دیپلماسی فرهنگ امروزی کره جنوبی میدونن بخاطر اینکه شرکت‌های کره ای میرن دنبال این بازیگرا دنبال این خواننده‌ها و با اینها حالا اونها دارن معروف میشن دنبالشون این محصولات هم میره و میره.

و البته دیگه فقط شرکتای کره ای نیستن که فقط میرن سراغ اینها هرکی میخواد در آسیا خیلی گنده بشه مثل کمپانی های غول دنیا میرن سراغ کره ای ها.

چینی ها هم دست به دامن کره ای‌ها میشن نمونش شرکت چینی Pantech که تلفن همراه درست میکنه یکی از شرکتاییه که رفت برای تبلیغ به رین کره ای (Jeong Ji-hoon) پول داد بیلبوردش با عکس ایشون در چین بره بالا.

پس چی شد؟ چرا کره جنوبی شد فرهنگ محبوب چینی‌ها؟ بخاطر اینکه چینیا فضاش رو و امکاناتش رو نداشتن که برای مخاطب خودشون محصول درست حسابی و مناسب تولید بکنن در حالی که کره ای‌ها داشتن با سرمایه‌گذاری زیاد با جهانی نگاه کردن نبستن دست و پای خودشون به فرهنگ سنتی خودشون و البته با رابطه نزدیک با آمریکا.

در کره جنوبی سالهاست که آمریکا پایگاه نظامی داره یعنی آمریکاییها خیلی وقته در کره جنوبی هستن هم فیزیکی هستن و هم فرهنگی هستن.

جوونای کره ای مدتهاست (ده‌ها ساله) که در معرض برنامه های آمریکایی بودن و هستن. یعنی ذائقه فرهنگی کره جنوبی اصلا جهانی شکل داده شده هیپ هاپ و رپ و اینها ژانرهای محبوب موزیکن در کره جنوبی. برای همینم این اختلاط فرهنگی کار کرده تا یه جایی که دیگه اینا تونستن اصلا هیپ هاپ کره ای درست کنن که مثلا به ذائقه چینی و اون دیگر کشور های شرق آسیا هم خوش بیاد.

البته که حرف در مورد این موضوع خیلی بیشتر میشه زد ولی برای من یه سرنخ کنجکاوی بود همنطور که اول مطلب گفتم که چینی که حالا داره میشه قدرت اول اقتصادی دنیا توی خود این کشور بزرگ قدرت فرهنگی دست کیه؟ دست کره جنوبیه و چرا؟ به اون دلایلی که در طی این نوشته با عنوان “فرهنگ امروزی کره جنوبی” اشاره کردیم.

منبع: پادکست بی‌پلاس